ام اس MS/مالتیپل اسکلروزیس MULTIPLE SCLEROSIS چیست؟
MS بيماري پيش رونده عصبي است كه غلاف ميلين را در CNS یا همان مغز و نخاع آسيب ميزند. شروع آن بين سنين 20 تا 40 سال است. اين بيماري 60 تا 100 نفرازهر صد هزار نفر را مبتلا مي كند،وبيشتردرزنان شايع است تا مردان
ميزان شيوع ام اس MS
شيوع MS دربيماران كمتراز 20سال، 30 تا 50% قبل از سن15 سالگي است و 17% قبل ازسن 21 سالگي اتفاق مي افتد. ميلين عمدتا درمناطق مشخصي از ماده سفيد آسيب مي بيند و آكسون حفظ مي شود. قطع غلاف ميلين تاثيرات متفاوتي درهدايت آكسون دارد ،كه بستگي به ميزان آسيب وطول آن بخش دارد.
چگونه ام اس MS اتفاق میفتد؟
وقتي به دليل التهاب غلاف ميلين ،آكسون به صورت آهسته ترهدايت را انجام مي دهد ،ممكن است فرد مبتلا به MS نشانه هاي بينابينی از اختلال حسی، عدم هماهنگی يا ضعف داشته باشد.اين فرآيند التهابي حاكی ازيک بيماري غير قابل پيش بينی است.درنمونه هاي پيشرفته MS ،پلاک های مزمن وشديد درطول ماده سفيد گسترش پيدا مي كنند ،بويژه درستون فقرات ،عصب بينايی ، periventricular ماده سفيد كه جسم پينه ای را شامل مي شود.ممكن است آكسون ها آسيب ديده ودرموارد پيشرفته اين آسيب ديدگی شديد باشد ،كه باعث صدمات شديد حركتی مي شود يا در اين حالت نتايج MRI ضايعات وتغييرات درحجم مغز را نشان دهد.
تشخيص ايجاد ام اس MS
بیماری هایی شبیه ام اس که باید رد شوند تا بفهميم ام اس داريم:
دليل ايجاد ام اس MS
دليل خاص MS ناشناخته است، ولي تصورمي شود كه درنتيجه تركيب فاكتورهاي محيطي و ژنتيكي باشد.آخرين تئوری اين است كه MS واكنش سيستم ايمنی است كه بر سيستم عصبی اثرمي گذارد.مطالعات اخير نشان داده است كه 30تا60% حمله هاي بالينی جديد بيماری ، بعد ازسرماخوردگی ،آنفولانزا،يا بيماري های ويروسی معمول اتفاق مي افتد. بعضي از محققان اين نظريه را ارائه داده اند كه سيستم ايمنی ،پروتئينی ازميلين را به جای يک ويروس اشتباه گرفته وآن را نابود می كند.محققان ديگر معتقدند كه ابتلا به بيماری های ويروسی به ميلين آسيب زده ومقدار بسيار كمی ازآن را در بدن آزاد مي كند كه باعث واكنش ايمنی خودكار می شود.
نشانه ها و علائم مالتیپل اسکلروزیس MULTIPLE SCLEROSIS
نشانه هاي باليني MS مربوط به منطقه مبتلا شده CNS است. نشانه هاي اوليه ممكن است به صورت اختلال حسي لمس به صورت خارش ، دوبيني يا ازدست دادن بينايي يك چشم، خستگي ،عدم ثبات هيجاني واز دست دادن حس درانتهاي اندام باشد.اختلال شناختي در افرادي كه طول مدت بيماري آنها كمتراز2 سال بود وعلائم عصبي كمي داشته اند ، مشاهده شده است. نشانه هاي اوليه ديگر درد عصب سه قلو است كه با بالا رقتن دماي بدن علائم بد ترمي شود. نشانه هايي كه با بالا رفتن دماي بدن مشاهده مي شوند، عموما موقتي هستند ودرطول زمان ازبين مي روند. بيماران مبتلا به MS با شرايط مزمن ديگر،افسردگي بيشتري تجربه مي كنند تا افراد معمولي
ديگر نشانه ها و علائم ام اس MS
ممكن است فرد به درجات مختلفي از فلج دچارشود، از فلج كل پايين تنه تا درگيري بالا تنه به صورت نارسا گويي عضوي ، زبان پريشي ،اختلالات بصري شديد، ناهماهنگي حركتي ، اسپاسم ، حركت غير ارادي كره چشم ، اختلال عصبي مثانه واختلال شناختي را تجربه كند. اختلالات شناختي در 30 تا 70% بيماران مبتلا به MS مشاهده شده ولي صرفا مربوط به تحليل فيزيكي نيست.تغييرات هيجاني مثل افسردگي ممكن است مشاهده شود. حالت خشنودي و بي تفاوتي كمتر معمول است ، اين افراد ممكن است دچار زوال عقل شوند. زوال عقل در كمتر از 5% بيماران MS مشاهده شده است ، ابتلا به MS غير قابل پيش بيني است. علائم آن به صورت شدت و بهبود است . علامت شدت ممكن است به صورت خستگي و از دست دادن حس يا فلج كلي شديد در تمام قسمت هاي انتهايي اعضاء و از دست دادن كنترل مثانه باشد. بهبود ممكن است به صورت رفع تمام نشانه هاي بيماري باشد كه باعث شرايط مستقل كوتاه مدت شده يا منجر به آسيب كم حركتي مي شود.
پیش آگهی بیماری ام اس
در چه افرادی ام اس روند بهبودی بهتری دارد؟
چهار مرحله سیر پیشرفت بیماری مالتیپل اسکلروزیس MULTIPLE SCLEROSIS
عود و بهبود ، پیشرفت ثانویه،پیشرفت اولیه و عود پیشرونده ی بیماری
عود و بهبود ام اس MS
به طور واضح بدترین عملکرد نورولوژیک ایجاد شده که با بهبودی جزئی یا کلی همراه و دوره های ثابتی از بهبودی را بین حملات خواهد داشت . شایعترین روش تشخیص MS این است که برگشت بیماری با پیشرفت ثانوی نسبت به زمان همراه می باشد .
بیماران با پیشرفت ثانوی ام اس MS
با مرحله اول تا 10-15 سال پس از تشخیص بیماری ، شروع می شود .تشخیص پیشرفت ثانویه معمولا زمانی است که بدتر شدن علایم نورولوژیک ادامه یابد
بیماران با پیشرفت اولیه ام اس MS
بیماران در مرحله ی سوم از شروع این مرحله به طور ممتد با کاهش عملکرد نورولوژیک مواجه می شوند .
بیماران با عود پیشرونده
چهارمین مرحله MS با مرحله اول تفاوت دارد زیرا پیشرفت بیماری در کل دوره ها ی بین عود مجدد ادامه می یابد .
دوره خوش خيم و بد خيم ام اس MS
گاهاً دو دوره ی دیگر مربوط به مراحل بیماری MS شامل دوره هاي خوش خیم و بد خیم وجود دارد .
بیماران مبتلا به MS خوش خیم تا 15 سال پس از شروع بیماري از نظر عملکردی سالم بوده و مشکلی ندارند و افراد مبتلا به MS بدخیم ،پيشرفت سریعی داشته که منجر به ناتوانی قابل توجه یا مرگ در زمان کوتاهی می شود .
درمان ام اس MS
داروهای تجویزی برای ام اس MS
دسته داروی مقاوم آزمایش شده و مورد استفاده در ایالات متحده آمریکا ، تاثیرات مثبتی را در کند کردن روند پیشرفت بیماری MS نشان داده اند که عبارتند از : اینتروفرون بتا a1(Avonex) اینترفرون بتا b1 (betaseron ) – گلاتيرامر استات (copaxone ) و اينترفرون بتا a1 (Rebif) كه در مراحل ابتدایی بیماری مصرف می شوند. به نظر می رسد زمانیکه این داروها در مدت طولانی موثر نباشند از میتوکسانترون (Novantrone) استفاده می شود
داروهای ام اس برای كاهش خستگی,اسپاسم,افسردگی,درد,كنترل ادرار در ام اس MS
داروهای مصرفی برای درمان علایم و نشانه های MS شامل : آمانداتین و Provigil برای خستگی ، baclofen برای اسپاستی سیتی و بسياري از ضد افسردگی ها براي افسردگي،gabapentin برای درد، ditripan برای مشکلات کنترل ادرار می باشند .
بهبود و درمان نشانه های MS با کاردرمانی
شماري از نشانه های وابسته به MS عبارتند از : ضعف ، تغییرات جسمی ، اختلال تعادل – تغییرات بینایی – اختلال روده ای – مثانه ای – تغییرات شناختی – دیزآرتری -دیسفاژی – سرگیجه – درد- آتاکسیک gait – ترمور- اختلال عملکرد جنسی – افسردگی – اسپاستی سیتی و خستگی . شایعترین و کلی ترین نشانه خستگی می باشد
خستگی در ام اس:
یکی از شایعترین علایم MS می باشد که تقریباً 80-60 درصد افراد مبتلا به MS را تحت تاثیر قرار می دهد . خستگی عامل عمده ی ناتوانی و از دلایل اولیه افرادی است که به کاردرمانی ارجاع داده می شوند . این افراد غالباً بدتر شدن علائم در هنگام خستگی را مطرح می کنند . میزان خستگی از خفیف تا شدید متغیر بوده . بعد از ظهر ها بدتر شده و ممکن است با افزایش درجه حرارت بدن در ارتباط باشد.درمانگر با آگاهی از انواع مشخص خستگی می تواند برنامه ی درمانی مناسبی را طرح ریزی کند .
انواع خستگي در مالتيپل اسكلروزيس:
1- خستگی اولیه ی ، خستگی با علت مستقیم در روند بیماری که دلایل کافی بر ای آن وجود ندارد.
2- خستگی به علت خواب ناکافی: مشکلات خواب غالباً با اسپاسم عضلانی ، افسردگی یا مشکلات ادراری در ارتباطند .
3- خستگی به علت افسردگی
4- خستگی فیبر عصبی یا حرکتی : احتمالاً خستگی با هدایت نا مناسب عصبی در ارتباط است .
5- خستگی به علت مشکلاتی مثل ضعف یا اسپاستی سیتی
6-خستگی ثانوی به دلیل عوارض جانبي داروها یا عفونت
عوارض ثانويه ام اس
زخم بستر در ام اس
ضعف:
يكي ديگر ازعلائم شايع مورد ارجاع براي درمان،ضعف ميباشد که ممکن است در کلیه قسمتهای بدن رخ دهد . يكي از شایعترین شکایات ناشی از ضعف در هنگام دورسی فلکشن پا بوده که سبب تلوتلو خوردن یا افتادن بویژه در سطوح ناهموار می شود .
شناخت :
40-60 درصد افراد MS مشکلات شناختی دارند که از نظر شدت متفاوتند
مشکلات شناختی شایع بیمار MS عبارتند از : اشکال در اصلاح كلام (گفتار) – کاهش سرعت پردازش اطلاعات ،اشكال در يادگيري موارد جديد،مشكلات توجه و تمركز و حافظه و حيطه هاي اجرايي مثل كاهش قدرت قضاوت،اختلال در تفکر انتزاعی و نقصان در کنترل روانی زبان می باشد .
فرد MS ممکن است مشکلات درکی – شناختی دیگر مثل اختلال دید فضایی نیز داشته باشد که با تصورات بیمار از شکست یا بیان تاریخچه ای از تصادفات با وسایل نقلیه ثابت می شود .
مشکلات شناختی ام اس
مشکلات شناختی احتمالاً در طي روز متفاوت هستند و در عصر یا هنگام انجام کارهای نیازمند تمرکز زیاد ذهنی افزایش می یابند مشکلات شناختیMS غالباً شدید و بسیار هستند . بیماران و خانواده ی آنها ممکن است از عدم رابطه ی این مشکلات با مسائل روانی یا شخصیتی آگاه نباشند .
شخصیتی به نام شخصیت MS وجود ندارد اما مشکلات عملکرد اجرایی مثل کاهش بصیرت و تفکر غیر منعطف ممکن است با تغییرات شخصیتی اشتباه شود . بسیاری از حیطه های شناختی ممکن است سالم باقی مانده و غربالگری شوند، مثل بررسی وضعیت حافظه ی کوتاه مدت که این قبیل مشکلات را مشخص نمی کند . در نتیجه تکمیل ارزیابی نوروسایکولوژی طولانی مدت ضروری است
تشخیص اختلالات شناختی ، اطلاعاتی در رابطه با تاثیرات آنها در عملکرد و پیشرفت استراتژی های جبرانی فراهم كرده و شايد شدت این مشکلات را کاهش دهد.داروها در درمان مشکلات شناختی موثر نیستند. مداخلات درمانی شامل: گروه درمانی،کنترل استرس، بازآموزی با کامپیوتر و درمان رفتاری_شناختی اثرات مثبتی در عملکرد شناختی نشان میدهند
درد:
تخمین زده شده که مشکل 60 تا 40 درصد افراد MS ، درد می باشد ، و به طور اولیه مستقیماً به علت آسیبهای نورولوژی است و معمولاً با دارو درمان می شود . درد ثانوی به MS ، اغلب در نتیجه ی پوسچر غلط ، پوزیشن فرد،یا اسپاستی سیتي می باشد که با درمان کاهش می یابد.
(مداخله)درمان درد :
در زمینه ی درد مربوط به ضعف یا اسپاستی سیتی مداخلات شامل:
آموزش پوسچر مناسب- صندلی های ارگونومیک – استرچ و مداليته هاي حرارتی موضعی در نقاط دردناک عضله موثر می باشند . رعايت اصول ارگونوميك در موقعيت و شرايط كاري به کاهش درد و خستگی در محیط کاری كمك ميكند .
سردرد در افراد مبتلا به ام اس
سرگیجه در افراد مبتلا به ام اس
اسپاستی سیتی و سفتی عضلات :
اسپاسی سیتی در MS ، در اندام تحتانی بيشتر از اندام فوقانی است . درمانگر باید داروهای استاندارد در این مورد مثل baclofen, tizanidine و عوارض جانبی آن مثل : خواب آلودگی که سبب افزایش خستگی فرد می شود ، آشنا باشد. کپسول baclofen به بهبود عملکرد فرد دچار اسپاستی سیتی متوسط تا شدید کمک می کند .
کنترل اسپاستی سیتی و سفتی بدن :
مداخله ی مناسب در اسپاستی سیتی به شدت و میزان در گیری عملکردی فرد بستگی دارد به علاوه تمرینات کششی و تکنیکهای تطابقی لباس پوشیدن ممکن است سودمند باشد مثل استفاده از چهارپایه برای حفظ flex هیپ به منظور کاهش اسپاسم اکستانسوری و یا استفاده از چوبهای مخصوص لباس به منظور جبران ناتوانی در رسیدن دست ها به پا
برنامه ی ایستادن در منزل نیز ممکن است به کاربرده شود . استفاده از standing frame به مدت 60 تا 30 دقیقه هر روز . اسپلینت های استراحت و تکنیک های پوسچر و وضعیت دهی مثل رساندن هیپ ها به 90 درجه flex و یا بیشتر به منظور کاهش تون اکستانسوری در قسمت های تحتانی از دیگر مداخلات می باشند .
به این دلیل که ممکن است در ارزيابی قبلی برای گذاشتن (پمپ) اسپری ، مشکلی ایجاد شده باشد، باید از اسپری baclofen استفاده شده و ارزيابی مجدد پس از گذاشتن اسپری انجام شود .
ترمور لرزش و آتاکسی:
intention tremor طی انجام کار و حرکت رخ داده و به نظر می رسد شایعترین ترمور در فرد MS و یکی از دشوارترین مشکلات کنترلی باشد. با افزایش فعالیت، ترمور نیز زیاد می شود . و در انتهای دامنه ی حرکتی یا هنگامی که فعالیت به هدف و یا حداکثر کنترل و دقت نیازمند است ، بدترین حالت آن مشاهده می شود . intention .T در اندام فوقانی رخ داده و ابتدا در انگشتان،دست و مچ مشاهده می شود البته ممکن است در اندام تحتانی نیز اتفاق بیفتد .
آتاکسی در تنه و قسمت های تحتانی که تمایل برای ایجاد پاسخهای پوسچرال قبل از حرکات قسمت های فوقانی دارند ، وجود دارد . در ابتدا قسمت های پروگزیمال نیز مشکلات بی ثباتی قسمتهای فوقانی را خنثی می کنند .
درمان آتاکسی و ترمور لرزش:
شاخص مداخله ی کاردرمانی برای ترمور و آتاکسی ، حفظ یا ثبات پروگزیمال از طريق رويكرد اصلاحي،تجهيزات تطابقي و ارتزها مي باشد. ثبات پروگزیمال شامل : حفاظت از تنه و مفاصل بزرگتر اندام تحتانی و فوقانی می باشد به عنوان مثال : برای غذا خوردن تکیه زدن به پشتی صندلی بازوها در حالت استراحت روی میز قرار میگیرد زیرا در وضعیت نشسته اندام تحتانی ساپورت شده و تنه با تکیه زدن برخلاف جهت میز ثابت می شود و شانه و آرنج ها نیز حفاظت می شوند .
در رویکرد اصلاحی ممکن است گذاشتن یک دست روی دست دیگر در هنگام نوشتن و یا شماره گیری در تلفن استفاده شود . اگر یک دست تحت تاثیر ترمور نیست ،بازآموزی این دست تا حد تحمل باید صورت گیرد . ارتزهای مورد استفاده شامل یک کلارگردنی برای کاهش فشار سر یا گردن یا اسپلینت های مچ براي وارد آوردن حداقل فشار و اسپلینت برای برخی از مفاصل دخیل در حرکت در صورت وجود ترمور استفاده می شود
مشکلات بلعیدن و دیسفاژیا:
مشکلات بلعیدن در MS نیاز به توجه ویژه ای دارند زیرا تحقیقات انجام شده بااستفاده از ویدئوفلئوسکوپی (VF) نشان می دهد که 43 -34 درصد اشخاص مطالعه شده ، دیسفاژی را تجربه کرده اند اگر چه فقط نیمی از آنها اختلالات بلعیدن دارند
وقتی از V.F استفاده شد بیشتر افراد بدون علایم MS ،آبنورمالی هایی را نشان دادند.این مطالعات فاکتورهای خطرناک در دیسفاژیا را شدت بیماری و درگیری ساقه ی مغز و مخچه بیان می کند، در نتیجه توصیه می شود که کاردرمانی به طور روتین اختلالات جویدن – تنفس و بلعیدن را غربالگری و بررسی نماید .
اثرات عاطفی،استرس؛افسردگی؛اثرات اجتماعی ،اقتصادی :
بیماری در افراد جوان نتایج مهمی را از نظر اقتصادی و شغلی به دنبال خواهد داشت چرا که معمولا افراد بین سنین 20 تا 40 سال وارد بازار کاری شده و به دنبال شهرت حرفه ای ( شغل ) و تشکیل خانواده هستند . نشانه های شایع MS مثل خستگی،ضعف،اشکال در ایستادن طولانی مدت یا راه رفتن و مشکلات شناختی سبب ممانعت پیشرفت بیمار در کار و منزل می شوند . مطالعات نشان مي دهد كه پيش از گسترش داروهاي تعديل بيماري،بيش از 70% بيماران مبتلا به MS ، 15-10 سال بعد از تشخيص اوليه مجبور به ترك حرفه خود ميشدند. احتمالاً افرد دچار MS که بازار کاری را رها کرده اند مشکلاتی از قبیل انزوای اجتماعی ، ناراحتی های روانی و درآمد کمتر داشته و از نظر امکان استفاده از بیمه ی خدمات بهداشتی نسبت به زمانی که شاغل بوده اند محدودیت بیشتری دارند .
مشکلات بينايی در ام اس
مشکلات تنفسی در ام اس
ارتقاء عملکرد جنسی در MS :
اختلالات مربوط به حالت نعوظ و انزال در مردان و اختلالات ارگاسمی و نیز اسپاسم عضلات دور کننده ران در زنان میتواند آمیزش جنسی را غیر ممکن سازد.
اختلال شنوایی در ام اس
بی حسی و کرختی در ام اس
تغذيه در افراد مبتلا به ام اس بايد چطور باشد؟
حاملگی در ام اس
عفونت ادراری در ام اس
.
مشکلات روده مثانه ادرار يبوست اسهال و هضم در ام اس
ورم قوزک پا در ام اس MS
علایم شایع MS مورد بررسی در کاردرمانی :
- ضعف
- تغییرات جسمی
- اختلال تعادل
- تغییرات بینایی
- اختلال روده ای – مثانه ای
- تغییرات شناختی
- دیزآرتری
- دیسفاژی
- سرگیجه
- درد
- آتاکسیک gait
- ترمور
- اختلال عملکرد جنسی
- افسردگی
- اسپاستی سیتی و خستگی
- شایعترین و کلی ترین نشانه خستگی می باشد
ارزیابی و تست ام اس در کاردرمانی :
طی ارزیابی فرد MS ،خصوصیات منحصر به فردی وجود دارند که درمانگر باید از آنها آگاه باشد و از تاریخچه ی فرد و یا تجربیات زندگي او استنباط کند.پس از آن کاردرمانگر ابزارهای ارزیابی و روش های مناسب را انتخاب میکند .
- ارزیابی کاردرمانی با مصاحبه در مورد اهداف شخص برای درمان و تاریخچه ی مختصری از علايم و درمان از زمان تشخیص بیماري شروع می شود که به درمانگر ایده ای از عوامل بیماری و شیوه ی زندگی قبلی بیمار می دهد . در کل مصاحبه ، درمانگر به طور اکتیو به مشکلات شناختی اشاره شده توسط بیمار گوش می دهد
- درمانگر نباید همیشه بیمارانی با علایم آشکار را به یاد داشته باشد بلکه ممکن است علایم مخفی قابل توجهی نیز داشته باشند . سوالات مختصر در رابطه با سرگیجه، مشکلات تفکری،انداختن اشیاء، بی حسی و سوزش یا خارش ،مهارت های دستی ، راه رفتن و ایستادن طولانی مدت،استخدام و کار، محیط اجتماعی و فیزیکی منزل، تفریحات مورد علاقه، مشکلات مثانه،ADL , IADL ، خستگی، تغییر الگوی خواب ، تجهیزات، گرفتگی عضلات، درد، فعالیت های ظریف حرکتی، مشکلات تعادلی و افتادن و سفتی می تواند رهنمون هایی برای ارزیابی خاص در رابطه با مشکلات بیمار فراهم نماید .
- در صورت امکان ، در شرایط وجود مشکلات شناختی یکی از اعضای خانواده و فرد دیگری در صورت رضایت بیمار باید در ارزیابی حضور داشته باشد . درمانگر می تواند به بهترین شکل علایم را بررسی کند، البته اگر بیمار وسایل انتخابی جهت بررسی مثل: برگه ی شدت درد را کامل کند و فهرستی از داروهای مصرفی قبلی را برای درمانگر تهیه نماید .
- -ارزیابی خستگی
- مثل مقیاس تاثیر خستگی شناخته شده و ارزیابی کیفی(pva 1998)
- -تست 6-min walking به منظور ارزیابی تحمل و خستگی (pankoff etal -2000)
- – تاریخچه گیری از خواب – پرسشنامه یا دفتر یادداشت روزانه بیمار (pva 1998)
- -غربالگری شناختی مثل MACFIMS( , Benedict etal 2002)
- ارزیابی بینایی
- _شواهد حاکی از افسردگی مثل beck depression inventory_18 (BDI 18 )
- راه رفتن ، تحرک در بستر و یا ارزیابی ترنسفر (جابجایی) مثل ارزیابی بخشی از تحرک در مقیاس استقلال عملکردی(FIM)
- IADL, ADL و ارزیابی دیسفاژیا
- تستهاي هماهنگی ومهارت دستی مثل nine –hole peg test , purdo peg . board
- تست حسی شامل : حس عمقی و مونوفیلامان Semmens – Weinstein
- ارزیابی اسپاستی سیتی در مقیاس modified ashworth
- ارزیابی های آتاکسی و ترمور
- ارزیابی trigger point ( نقطه ی دردناک ) براي عضلات سر،گردن و شانه
- ارزیابی تعادلی
14 نكته طلايی برای کاهش مشکلات افراد مبتلا به ام اس MS
روند مداخلات و درمانهای کاردرمانی :
تنظیم اهداف کاردرمانی :
اولویت ها و خواسته های بیمار اساس تنظیم اهداف و برنامه ی درمانی می باشد .غالباً بیماران و منابع ارجاع دهنده ی آنها به طور اشتباه معتقدند که آنها باید با مشکلات ناشی از بیماری MS که در حقیقت با تکمیل دوره ی درمان بهبود می یابد ، زندگی کنند . مشارکت بیمار در روند تنظیم اهداف در جهت کسب نتایج رضایت بخش و واقع بینانه مفید است .
برنامه مداخله کاردرمانی :
به دنبال ارزیابی و مذاکرات کامل در مورد یافته ها ، کاردرمانگر انواع متنوعی از مداخلات را ارائه می دهد که ممکن است به بیمار در کنترل مشکلات موجود کمک کند . به علت ماهیت پیشرونده ی بیماری کاردرمانی به صورت جبرانی ،تکنیک هایی به منظور کنترل علایم و جبران ناتوانی موجود و تسکین آنها به بیمار آموزش می دهد . برنامه درمانی باید در بردارنده ی مشکلات ویژه ی افراد MS نیز باشد .
بهترين و مهمترين تمرين های کاردرمانی/فیزیوتراپی برای افراد مبتلا به ام اس MS
استراتژِي های حفظ انرژی و فعالیت و کاهش خستگی :
چنانچه بیمار از خستگی شکایت می کند کاردرمانگر باید به انواع چند گانه ی خستگی شک کرده و مداخلات را به شیوه ی مناسب نظارت و هدایت نماید . همانطور که تراپیست توضیحات کلامی و مکتوبی از هر نوع خستگی مربوط به بیماری با تفهیم آسان فراهم می کند ، درمان از همین مرحله آغاز می شود. راهبردهایی برای درمان خستگی دردسترس هستند
از جمله ضروریاتی که درمانگر باید طی آنالیز فعالیت ها به بیمار ارائه دهد : ایجاد درکی از نسبت استراحت و فعالیت – ترکیب استراتژی های ذخیره ی انرژِی و تمرینات روتین ، شناسایی تغييرات و تجهیزات به منظور کمک به انجام وظایف و فعالیت های ارزشمند است. تغییرات (اصطلاحات ) توصیه شده عبارتند از :
-کاهش طول مدت ایستادن و راه رفتن با شناسایی وظایف و استفاده از وسایل حرکتی برقی جهت طی مسافت
-دوره های متناوب فعالیت با فواصل استراحت مثل راه رفتن – نشستن و دوباره راه رفتن
_آموزش به بیمار در مورد رابطه ی بین افزایش دمای بدن و افزایش خستگی ( یک پدیده احتمالی به علت کاهش کارآیی هدایت عصبی در CNS دميلينه شده)
_شناسايي اصلاحات برای کمک به حفظ درجه حرارت پائین بدن مثل پوشیدن لباس های نازک – خریدن دستگاه تعیین وضعیت هوا – عدم دوش گرفتن با آب گرم – نشستن هنگام دوش گرفتن – استفاده از لباس های خنک کننده (شکل 2-40 و 1-40 ) هنگام راه رفتن یا کار، عدم استفاده از تخت های با ارتفاع کم هنگام خوابیدن .
- انتقال و انجام فعالیتهای مهم در صبح
- استفاده از تجهیزات مناسب مثل ارتزهای مفصل دار مچ پا به منظور جبران ضعف و کاهش انرژی مورد نیاز در راه رفتن
- استفاده از سیستم های جایگزینی برای ساپورت تنه در ویلچر و احتمالاً صندلی های ارگونومیک مناسب و مجهز به arm –rest و استفاده از جایگاههای استراحتی برای سر در فعالیت های کاری و کامپیوتری.
باید همیشه خلاصه و توصیه های مکتوب در انتهای جلسات 2 تا 4 ساعته داده شوند چرا که معمولا برای درمان خستگی ضروری است . چنانچه تغییر علایم سبب ایجاد مشکلاتی در عملکرد بیماران شود باید به ادامه ی کاردرمانی تشویق شده و توصیه های داده شده به مدت 2 تا 3 ماه دنبال شوند .
جبران مشکلات شناختی :
کاردرمانی در مشکلات شناختی به بیماران کمک می کند تا نواقص و بی کفایتی خود را جبران کنند. توجه دقیق در تنظیم زمان مشکلات شناختی ، سطوح خستگی ، ماهیت محیط در مشکلات رخ داده به تراپیست در پیشرفت روش های جبرانی فردی کمک می کند . به عنوان مثال : درمان خستگی با روش های ذخیره انرژی و تجهیزات حرکتی غالباً عملكرد شناختی فرد را بهبود می بخشند .همچنانکه بیماران فهرست زمانبندی شده وظایف سخت شناختی را در زمانهايي كه معمولاً بهترین احساس را دارند و در محیط هایی با حداقل حواس پرتی انجام می دهند؛ نحوه ی اجرا نیز بهینه می شود . بعنوان مثال : وظایفی که نیازمند سطوح بالاتری از عملکرد شناختی هستند، بهتر است در صورت امکان صبح ها انجام شوند .فهرست بندي مسئولیت های کاری و احتیاجات فرد باید به منظور کاهش اثر مشکلات بر روي آنها انجام شوند . آموزش دادن به بیماران و وابستگان او راجع به مشکلات غالباً سودمند است .
به همان اندازه که خانواده ها و سایرین آگاهی پیدا می کنند که مشکلات به علت بیماری است و شخصیتی نیست ، فشارهای وارد به فرد کاهش یافته و تغییرات می تواند اعمال شود . در بیان مشکلات خاص شناختی به کارفرمایان باید احتیاط کرد و باید توجهات کافی در زمینه ی شرایط محیط کاری برای فرد داده شود.
نمونه هایی از اصطلاحات برای تسهیل عملکرد شناختی عبارتند از :
- _عدم تغییر محیط به منظور کاهش حواس پرتی و تقویت سازماندهی در فرد.
- _آموزش تکنیک های حل مشکل و تقویت استفاده از گروه های جمعی و دوستان به منظور کمک در تصمیم گیری ، که اشکالات ( مضرات) استراتژی های تمرکز هیجانی را نشان می دهد .
- استفاده از وسایل کمکی حافظه مثل : نقشه ها ی روزانه یا وسایل اطلاعاتی شخصی
- فراهم کردن راهنمایی های مکتوب ساده و قدم به قدم کاری و یا در منزل
- انتقال وظایف شناختی مشکل به صبح
- انجام دادن یک فعالیت در یک زمان
- تكنيكهاي کمکی تركيبي به منظور بهبود عملکرد در مراحل انتهایی IALD مثل مدیریت مالی و پرداخت پول
- افزایش زمان لازم برای فعالیت
- محول کردن کارهای سخت به دیگران
- تکرار کردن در روند یادگیری
- ارزیابی ایمنی رانندگی و توصیه ی مداخلات مناسب
اصلاحات کاری و شغلی:
مشکلات ذکر شده ی قبل ممکن است در نحوه ی اجرای کاری فرد MS تاثیر گذار باشند .
بسیاری از افراد MS برا جبران ناتوانی خود بسیار زود به سمت استفاده از وسایل کمکی و مفید رو مي آورند چرا که آنها بیم آن را دارند که مشکلات اخیر مجدداً اتفاق افتاده و یا از امکان اصلاحات مطلع نیستند . مداخلات با ایجاد تغییراتي که پیشرفت بیماري را کند می کند، غالباً به ادامه ی موفقیت آمیز کاری برای چند سال کمک می کند . اصلاحات و تغییرات شغلی عبارتند از :
- -تغییر زمان انجام کارها و وظایف
- -کاهش مدت زمان ایستادن و راه رفتن از طریق مشاوره – افزایش مشاورات از طریقe-mail ، استفاده از وسایل حرکتی و انتقال فرد به اتاقی مجاور حمام
- -تغییرات محیط کار مثل : صندلی ارگونومیک مجهز به arm rest جایگاه سر، موس و صفحه کلید
- -تغییر ساعات کاری
- -تکمیل کار یا انجام بخشي از آن در منزل
- -استفاده از نرم افزار فعال سازی صداو تکنولوژی های دیگر
- -محلی برای نشستن که فرد در فواصل معین بتواند استراحت کند
اهداف و فواید كاردرمانی در ام اس
- حل مشكل با روش هاي جبراني
- مديريت زمان
- تفويض نقش
- استفاده از ابزار تطابقي براي جبران اختلالات حركتي ،حسي،استقامتي،شناختي و بينايي..
كلينيک کاردرمانی پیشگام تهران
کلینیک کاردرمانی پیشگام با بهترین و به روزترین تجهیزات توانبخشی و همچنین کادری مجرب شامل فارغ التحصیلان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیش از 10 سال سابقه موفق آماده خدمت رسانی به شما عزیزان میباشد.
توانبخشی جسمی اختلالات نورولوژی
(سکته مغزی,پارکینسون,تومور مغزی,ضايعه نخاعی,ام اس MS ,فلج مغزی,تاخير حركتی اطفال,تنگی کانال نخاعی)
اختلالات ارتوپدی
(تعویض مفصل زانو و لگن,پارگی های رباط و مينيسک,مشكلات ستون فقرات و ديسک های گردنی و کمری,آرتروز)
سالمندی
(افزایش تحرک,كاهش دردهای مفصلی,افزایش مشارکت های اجتماعی)
اختلالات حسي,ادراک,ذهن و شناخت
(اختلال پردازش حسی,اوتيسم,بيش فعالی و نقص توجه,افزايش توانمندی ذهنی اطفال و بزرگسال,پذيرش آزمون سنجش,آلزایمر,اختلال يادگیری,QEEG,بايوفيدبک,نوروفيدبک,تست هوش وكسلر)
توانبخشی بعد از عمل جراحی
(افزایش و بازگردانی عملکردهای حرکتی و ذهنی پس از عمل های جراحی اطفال و بزرگسالان)
آسیب های ورزشی
(توانبخشی و برگشت به ورزش بعد از مصدوميت)
برای مشاوره رایگان با شماره تلفن 09101876646 تماس بگیرید.
هزینه فیزیوتراپی و کاردرمانی در منزل تهران سال 1402 چقدر است؟
هزینه هر جلسه کاردرمانی در منزل تهران بین 650 تا 700 هزارتومان می باشد.
هزینه فیزیوتراپی و کاردرمانی در کلینیک پیشگام تهران در سال 1402 چقدر است؟
با توجه به بیماری و میزان درگیری افراد این هزینه متفاوت است.
در حال حاضر هزینه هر جلسه کاردرمانی در کلینیک 250 تا 290 هزارتومان می باشد.
برای دریافت اطلاعات و مشاوره رایگان با شماره 09101876646 تماس بگیرید.